De landbouwsector levert heel wat inspanningen om zo duurzaam mogelijk te werk te gaan. En dat uit zich in tal van initiatieven. Het investeren in hernieuwbare energie via zonnepanelen en het opvangen van regenwater zijn gekende maatregelen, maar dat is lang niet alles. Door onder meer zorgvuldig water- en bodembeheer en het minimaliseren van voedselverlies en -verspilling, draagt de sector dagelijks zijn steentje bij aan een duurzaam voedselsysteem.
Aan bewust omgaan met het gebruik van water wordt ook in de aardappelsector veel belang gehecht. Met behulp van slimme landbouwtechnologieën ontvangen aardappeltelers meldingen wanneer en hoeveel water de planten nodig hebben, om overbodig sproeien te voorkomen. Sommige telers zetten zelfs drones in, die over de aardappelvelden vliegen en autonoom de gezondheid van de planten beoordelen. Zo weten de telers precies of de planten extra – of net minder - water nodig hebben. Indien water toedienen nodig is kan er gebruik gemaakt worden van technieken, zoals bijvoorbeeld druppelirrigatie die een waterbesparing opleveren van 25%.
De aardappeltelers gebruiken bovendien zoveel mogelijk opgevangen en opgeslagen regenwater via de daken van loodsen. Daarnaast installeren verpakkers hun eigen waterzuiveringsinstallatie, zodat ze het water kunnen hergebruiken voor de eerste wasbeurt van de aardappelen.
Wist je trouwens dat aardappelen veel minder water nodig hebben dan andere basisgewassen zoals rijst en quinoa? Voor de teelt van een kilo aardappelen is maar liefst vijf keer minder water nodig dan voor de productie van een kilo rijst. Dat kan tellen.
Ook slim bodembeheer is essentieel in de aardappelsector. Dankzij innovatieve teelttechnieken zoals precisielandbouw, slagen telers erin om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te verminderen.
Door de principes van geïntegreerde gewasbescherming (IPM) toe te passen is minder chemische gewasbescherming nodig. Door bijvoorbeeld te kiezen voor resistente rassen en aardappelen jaarlijks te roteren hebben aardappelen minder risico op ziekten en plagen en dus minder nood aan het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Bovendien houden telers hun velden goed in de gaten en ontvangen ze meldingen indien ziekten en plagen de kop opsteken in hun regio.
Extra zorg voor de bodem is binnen de aardappelteelt wenselijk, aangezien aardappelvelden soms kampen met erosie. De stroming van het water voert hierbij bodemdeeltjes, voedingsstoffen en gewasbeschermingsmiddelen weg. Om dat te voorkomen, leggen telers aardappeldrempels aan. Dit zijn kleine dammetjes tussen de aardappelruggen om erosie tot een minimum te beperken.
De strijd tegen voedselverspilling is prioritair voor aardappeltelers. Meer zelfs, de aardappelsector streeft naar zero waste doorheen de volledige keten, zowel van aardappelen als van water en energie.
Minder voedselverlies begint in de eerste plaats met een kwalitatief hoogstaand aanbod. Hoe meer botsen en schokken een aardappel opvangt, hoe minder kwalitatief die aardappel zal zijn. Daarom werd de elektrische aardappel in het leven geroepen: die brengt alle schokken tijdens de teelt, het oogsten, het lossen, het wassen en het verpakken in kaart. Analyse van de resultaten leidde tot innovaties van machines die de kwaliteit van de aardappel beter waarborgen.
Aardappelen worden maar in één seizoen geoogst. Dat maakt dat telers veel aandacht besteden aan de opslag. Zo worden aardappelen bewaard in gekoelde bewaarloodsen om de kwaliteit enkele maanden te garanderen. De sector gebruikt hiervoor mechanische koeling (waardoor de temperatuur constant blijft, ongeacht de weersomstandigheden) en optimaliseert de isolatie- en opslagruimte.
Aardappelen die niet aan de vereiste kwaliteit voldoen, vinden toch hun weg naar de consument via verwerkte alternatieven. Zo’n 15% van de aardappelen vertoont kleine gebreken en wordt dan verwerkt tot puree, aardappelblokjes of kroketjes. Verder hanteren de aardappelbedrijven een watervalsysteem bij onverkochte producten: overschotten worden verdeeld onder liefdadigheidsinstellingen zoals de Voedselbanken. Al wat toch nog overblijft, wordt gebruikt als veevoeder, groene meststof of als brandstof voor biogasinstallaties.
Kortom: in een wereld waar duurzaamheid steeds belangrijker wordt, draagt de aardappelsector zijn steentje bij in de ontwikkeling van een duurzamer voedselsysteem. Met elke hap genieten we niet alleen van de heerlijke smaak, maar dragen we ook bij aan een gezondere en duurzamere planeet voor de generaties die nog komen.
Meer weten? Neem een kijkje op lekkervanbijons.be/heldenvanonzevelden.
